Als fotograaf krijg ik vaak vragen van vrienden of kennissen over allerlei onderwerpen die met fotografie te maken hebben. Ik krijg ook vaak oude camera’s en allerlei apparatuur omdat – “George houdt van fotografie, hij zal hier wel iets mee doen”.
Een kennis van mij had een Lecia C-LUX 2 die een storing had ontwikkeld en hij vroeg zich af of ik wist wat er mis was met de camera. Aan de roze en paarse lijnen op het LCD-scherm was duidelijk te zien dat de beeldsensor in de camera het einde van zijn levensduur had bereikt. Ik vertelde hem dat hij dezelfde camera waarschijnlijk tweedehands kon kopen voor minder dan de kosten van een reparatie. Hij bood het me aan omdat ik vaak camera’s uit elkaar haal en onderdelen ervan gebruik in projecten of stukjes die geen nut hebben naar de stortplaats breng.
Hij lag een paar weken in een la voordat ik besloot de batterij op te laden en er eens mee te spelen. Ik was verbaasd over de vreemde beelden die het produceerde. De onderstaande foto was een van de eerste die ik nam, een surrealistisch zelfportret.
De kapotte sensor gedroeg zich op een eigenzinnige manier en legde deze vreemde, smeltende beelden vast. Soms brak de sensor zichzelf en produceerde kristalheldere foto’s.
Andere keren was je helemaal niet zeker waar je de camera op had gericht toen je op de sluiter drukte.
Nu denk je misschien dat dit dom en zinloos is. Waarom knoeit deze man met een kapotte camera? En nog minder waarom schrijft hij er een artikel over en waarom lees ik het?
Ik vergeef je dat je dat denkt, maar in mijn kleine wereld is het belangrijk om twee redenen en misschien zijn die redenen voor jou logisch.
Reden #1. Versnelling
Versnelling. We zijn allemaal geobsedeerd door spullen. Ik, jij, je vriendin, je moeder, je hond, je minnares, je lokale religieuze leiders. Versnelling, versnelling, versnelling, versnelling, versnelling en nog meer versnelling.
Het volgende grote ding! Veel megapixels! Snellere autofocus! Maakt je een betere fotograaf. Maakt je meer geld. Maakt je bedrijf succesvol. Maakt je een betere minnaar.
George Carlin en Tom Waits hebben het allebei beter verwoord dan ik ooit zou kunnen. De behoefte om te consumeren, de behoefte aan de volgende camera (lees product) die je beter maakt dan de vorige. Begrijp me niet verkeerd, er is natuurlijk zoiets als het juiste gereedschap voor de klus. Bijvoorbeeld een professionele spiegelloze camera voor een bruiloft, niet een ouderwetse compactcamera. Maar ik stel dat mijn zelfgemaakte Monochrom veel nuttiger voor me is geweest dan een echte Monochrom ooit zou zijn… en dat brengt me bij mijn tweede punt.
Reden #2. Creativiteit
Ik herinner me dat ik jaren geleden een interview las met een succesvolle muzikant (ik weet niet meer wie) waarin hij uitlegde dat hij een nieuw instrument leerde bespelen door er een liedje mee te schrijven. Ik probeer dit ook te doen, maar dan met camera’s, waarbij ik de aangeboren beperkingen of sterke punten van de camera als leidraad neem (mijn artikel Little Boxes is hier ook relevant).
De manier waarop mijn zelfgemaakte Monochrom dingen afbeeldde (donker, buitenaards, vreemd) maakte dat ik inhoud wilde fotograferen die donker was. Zoals dode vogels, begrafenisondernemers, torenhoge kerken en verweerde architectonische details van oude gebouwen.
Als ander ongerelateerd voorbeeld om mijn punt te bewijzen, neem een wegwerpcamera. Het heeft een vaste focus, een vast diafragma, een vaste brandpuntsafstand en een vaste sluitertijd. De enige knoppen die je hebt zijn de flitser – aan of uit – en de ontspanknop. Door deze beperkingen kun je alleen bepaalde onderwerpen met succes fotograferen. Je kunt dus op een zonnige dag landschappen fotograferen, die er goed uitzien. Vrienden tijdens een avondje uit als je de flitser gebruikt en ze op een veilige (scherpgestelde) afstand houdt. Je zou ook kunnen leunen op de beperking, close-ups maken van verkeersborden in je woonplaats en terugkomen met heldere onscherpe grafische beelden. De beperkingen van de apparatuur bepalen vaak de manier waarop je werkt.
Kortom, denk na over wat je wilt zeggen met fotografie en probeer dan een camera te kiezen waarmee je dat zo duidelijk mogelijk kunt verwoorden. Of als dat niet lukt, probeer dan van kapotte sensoren te houden.
Over de auteur: Liam George Collins is fotograaf en leraar en woont in Kendal, de toegangspoort tot het prachtige Lake District van Engeland. Hij is docent fotografie aan het Kendal College.