“Kan een robot een symfonie schrijven? Kan een robot van een doek een prachtig meesterwerk maken?” Zo vraagt Will Smith in de film iRobot uit 2004. Natuurlijk was het antwoord toen een volmondig ‘nee’, maar 15 jaar later is het nog niet zo eenvoudig. Een AI-rapper is al getekend bij een platenlabel. Natuurlijk, het is niet echt Beethovens 9e Symfonie, maar je snapt het idee.
Als je de laatste tijd niets over Kunstmatige Intelligentie (AI) hebt gehoord, dan moet je wel ergens in een nucleaire bunker leven. AI heeft regelmatig het nieuws gehaald op alle gebieden. In betrekkelijk korte tijd zijn enorme sprongen in de technologie gemaakt. De ontwikkeling is verbijsterend snel en versneld.
In de toekomst zal AI een steeds grotere rol gaan spelen in ons leven, en veel van die rol zal positief zijn. Gisteren las ik nog over de toekomst van AI in de medische wereld. AI zal helpen potentiële huidkanker te identificeren. AI zal helpen om hartaanvallen bij vrouwen beter te diagnosticeren.
Maar elke sprong in technologie gaat gepaard met ontwrichting, verandering en potentiële werkloosheid. We zagen het met de komst van elektriciteit, de auto, en het gebruik van robotica in de industrie en fabricage. En nu is het onze beurt: de creatieve industrie. Maar wat betekent AI voor ons als fotografen en kunstenaars? Moeten we ons zorgen maken over de ‘Opkomst van de Machines’?
Hoe verandert AI nu precies het landschap van de beeldende kunst? Je hebt nu waarschijnlijk wel gehoord over tekst-naar-beeld platforms. Namelijk Dall-E2, Mid journey, en Google Imagen. Nu lijkt het erop dat Microsoft ook op de kar springt met hun eigen AI beeldgenerator.
Deze begonnen als wat gewoon een beetje plezier leek. Type een vraag in en kijk wat het programma uitspuugt. Een hond die een dinosaurus berijdt op het strand of dergelijke capriolen. De resultaten varieerden enorm, en de kwaliteit was over het algemeen nogal twijfelachtig.
Maar toen sloeg de stemming om. Alleen al in de laatste drie maanden is de kwaliteit van de geproduceerde beelden in een alarmerend tempo verbeterd. De software heeft talloze foto’s en schilderijen gesampled, en nu beginnen kunstenaars zich er ongemakkelijk bij te voelen. In discussies op sociale media wordt besproken of AI uiteindelijk banen zal inpikken en een spoor van vernieling zal achterlaten in de creatieve industrieën.
- Deze landschappen bestaan niet echt. Ze zijn gecreëerd door AI met behulp van aanwijzingen van Aurel Manea
Aurel Manea lijkt er wel zo over te denken. Manea is een 3D-kunstenaar en fotograaf uit Boekarest. Bij wijze van experiment gebruikte hij het AI-programma Stable Diffusion om fotorealistische landschapsbeelden te genereren. De software creëerde 1200 verschillende landschappen in minder dan 10 minuten. De resultaten zijn grotendeels ongelooflijk. Ergens tussen echt leven en fantasie in, is het niet meteen duidelijk dat ze niet echt zijn.
“Ik denk dat fotografie als commercieel product, zoals stockfoto’s of fotografie omwille van mooie plaatjes, ten onder gaat,” vertelt Manea aan DIYP. “De implicaties zullen enorm zijn en zullen snel gaan,” waarschuwt hij, eraan toevoegend “het ontwikkelt zich in een tempo dat ik nog nooit heb gezien.”
Andere fotografen en kunstenaars hebben geëxperimenteerd met portretten. Ook die worden steeds beter en overtuigender naarmate de software meer beelden monstert. Maar is het realistisch om te voorspellen dat AI ons werk in gevaar brengt? Velen denken van wel, en de waarheid is dat het al aan het gebeuren is.
Alex London heeft de laatste tien jaar in New York City gewerkt als kostuum- en modeontwerper. Zijn werk is ingewikkeld en gedetailleerd en een groot deel van zijn tijd werkt hij samen met Art Directors en fotografen aan redactionele shoots en merkcampagnes. Hij deelde met DIYP hoe hij onlangs een baan was kwijtgeraakt aan AI.
Alex was ingehuurd om wat conceptwerk te maken. Na aanvankelijk akkoord te zijn gegaan met zijn honorarium, was het volgende dat Alex wist dat het bedrijf zijn creatieve ideeën had omzeild en een staal van zijn oeuvre aan de AI had toegevoerd. Hij zegt dat hij geschokt was door de output die de machine wist te creëren. “Het leek op iets dat ik zou hebben gedaan,” zegt Alex, “wat echt surrealistisch was,” voegt hij eraan toe. “Om er maar geen doekjes om te winden,” zegt hij, “het hele gebeuren voelt aan als de zoveelste manier om creatieven geen eerlijk loon te betalen.”
Er zijn ook verhalen in chats online geweest over modellen die werden ingehuurd voor een casting. Toen ze aankwamen, kregen ze tot hun schrik te horen dat hun gelijkenis in feite werd gescand om te worden gebruikt als gegevens voor AI-software, om de machines als het ware te helpen leren. En het is dit ietwat achterbakse verbergen van de waarheid dat mensen boos maakt. Werk verliezen aan een computer is één ding, maar als daardoor een hele bedrijfstak en aanverwante industrieën ineenstorten, kan ons een wereld van ellende te wachten staan.
Zal een Art Director of een merk in de toekomst illustratoren, fotografen, grafisch ontwerpers en modellen moeten inhuren? Of zullen zij in staat zijn om hun ideeën rechtstreeks in een computer te voeren? The Economist heeft zelfs een door AI gegenereerd kunstwerk gebruikt voor de omslag van 11 juni. Toegegeven, vooral om een punt te maken dat ze het konden. Het toont echter een grimmige realiteit van wat fotografen, kunstenaars en illustratoren in de toekomst te wachten zou kunnen staan. Boekomslagen, albumillustraties, artikels en stockbeelden zouden er allemaal mee te maken kunnen krijgen.
En dan is er nog de netelige kwestie van het auteursrecht en het feit dat duizenden auteursrechtelijk beschermde afbeeldingen al aan de machines zijn toegevoerd om ze te laten leren. Grotendeels zonder toestemming van de auteursrechthebbenden en de makers. In de zeer nabije toekomst zal het waarschijnlijk mogelijk zijn een prompt in te voeren met de naam van een bekende fotograaf en de machine zal een beeld genereren op basis van die stijl. Als je een beeld in de stijl van Dan Winters kunt maken met zijn oeuvre als uitgangspunt, maar zonder Dan Winters in te huren, waar staan we dan?
Dream the dream of being alive.Muzica tot de un AI#stablediffusion
Gepost door Aurel Manea op zondag, augustus 28, 2022
Maar niet iedereen is er negatief over. Tussen de onheilsklokken klinken ook de stille stemmen van kunstenaars die de opkomst van AI met open vizier tegemoet treden. En ze hebben misschien een goed punt. De kat is nu definitief uit de zak, er is geen weg terug.
Manea geeft toe dat niet alle gebieden van de fotografie zullen worden beïnvloed door AI. “Fotografie voor het idee van fotografie (echte plaatsen, echte mensen, echte momenten) zijn veilig,” zegt hij. Natuurlijk zullen de portretten die je van echte mensen maakt niet worden beïnvloed, Lucy van verderop in de straat zal haar zakelijke headshots bijvoorbeeld niet met AI maken. En is het echt zo verschillend van CGI-gegenereerde beelden? Die worden nu al in veel merk- en commercieel werk gebruikt.
Retoucheur en bedenker van Infinite Tools Pratik Naik heeft enige tijd geëxperimenteerd met door AI gecreëerde beelden en is er zeer uitgesproken over op sociale media. Hij is niet bijzonder positief of negatief over de technologie, maar ziet het vooral als iets waar we realistisch over moeten zijn.
“Ik moet opgeleid zijn en er bovenop zitten, om te helpen aanwezig te blijven voordat ik niet meer relevant ben,” schrijft Pratik. “Ik zal mijn creativiteit gebruiken om uit te blinken in welk pad er ook voor me open ligt.” En hij is open over dit onderwerp om andere creatieven aan te sporen hetzelfde te doen.
Velen zien het als nog een gereedschap in hun creatieve gereedschapskist. Digitale kunstenaars gebruiken het in combinatie met andere reeds bestaande technologie en creëren er nieuwe concepten en creaties mee. “Niet langer is het vermogen om te tekenen of te schilderen een hindernis voor iedereen,” zegt Pratik, “en nu valt alleen op wie de meest creatieve geest en visie heeft en die visies op welsprekende wijze kan weergeven.”
Digitale fotografie bevindt zich in een unieke positie waar het beide werelden overbrugt. Verandering is onvermijdelijk, en als tegenreactie zou ik bijna een volksbeweging op gang zien komen die “slow art” ten goede zal komen. Dat wil zeggen, door mensen gemaakte, handgemaakte creatieve inspanningen die tijd kosten. Ik zou zelfs een nog grotere belangstelling voor filmfotografie kunnen voorspellen.
Uiteindelijk, heeft Pratik gelijk. We kunnen niet veranderen waar dit naartoe gaat, maar door het te leren en te begrijpen, kunnen we collectief helpen de dingen in een betere richting te sturen. Als samenleving moeten we niet toestaan dat de voordelen van machinaal leren worden genoten door de weinigen die ze bezitten. Verandering is onvermijdelijk, en deze keer komt de disruptie naar de creatieve velden. Ik denk niet dat het overdreven is om te zeggen dat AI een even grote impact zou kunnen hebben als het internet.
Aanpassen, evolueren en overwinnen. Je moet iets aanbieden wat AI niet kan, en er dan een markt voor vinden. Dat zijn zaken.