Hyperfocale afstand uitgelegd

Hyperfocale afstand is geen moeilijk onderwerp, maar het kan in het begin moeilijk te begrijpen zijn.

Daarom gaat dit artikel over hyperfocale afstand, maar op een eenvoudige, gemakkelijk te begrijpen manier.

Dus als je hyperfocale afstand wilt begrijpen… zonder alle onnodige complexiteit en technisch jargon, bent u bij ons aan het juiste adres.

Wat is hyperfocale afstand?

Hyperfocale afstand verwijst naar de afstand van uw camera die de scherptediepte maximaliseert.

Met andere woorden:

Door je lens scherp te stellen op de hyperfocale afstand, krijg je de de meeste scherpte in je hele foto.

Bekijk de dagprijs

Bij hyperfocale afstand gaat het erom dat het hele kader scherp is, van voorgrond tot middengrond tot achtergrond.

Als je achter de hyperfocale afstand scherpstelt, kun je een wazige voorgrond krijgen.

En als je voor de hyperfocale afstand scherpstelt, kun je een wazige achtergrond krijgen.

De hyperfocale afstand is het gouden punt – waar je er zeker van kunt zijn dat het grootste deel (of alles) van je foto scherp is.

Nu zijn er genoeg fotografiegenres die eigenlijk niets geven om de hyperfocale afstand.

Als je portretfoto’s maakt, maakt het niet echt uit of je foto overal scherp is. ogen in focus.

Hetzelfde geldt voor vogelfotografie, straatfotografie en meer.

Er zijn echter bepaalde soorten fotografie waarbij de hyperfocale afstand essentieel is.

Dat behandel ik in de volgende paragraaf.

Hyperfocale afstand grafiek

Wanneer moet u hyperfocale afstand gebruiken?

Hyperfocale afstand is in principe van belang in twee scenario’s.

Ten eerste moet je hyperfocale afstand gebruiken als je een zeer diep scène en je wilt dat het geheel scherp is.

Ik heb het over een scène met een zeer verre achtergrond, en een zeer nabije voorgrond.

Daarom vertrouwen landschapsfotografen zo sterk op hyperfocale afstanden; bij landschapsopnamen gaat het vaak om zeer diepe scènes, waarbij de voorgrond tot de achtergrond scherp moet zijn.

En ten tweede:

Je moet hyperfocale afstand gebruiken als je met zeer hoge vergrotingen fotografeert en je wilt dat alles scherp blijft.

(Anders gezegd: Wil je een macrofoto die overal scherp is, dan zul je goed moeten letten op de hyperfocale afstand).

Dat gezegd hebbende, zijn er genoeg macrofotografen die eigenlijk niets geven om hyperfocale afstanden. Als je soft focus macrofoto’s maakt, zoals deze:

…dan doet de hyperfocale afstand er niet toe, omdat je er niet om geeft alles scherp te houden.

Klinkt logisch?

Hoe moet de hyperfocale afstand worden gebruikt?

Als je buiten foto’s maakt, raad ik je aan je scène zorgvuldig te observeren.

Als er een behoorlijke diepte is, dan moet je op zijn minst denken over de hyperfocale afstand.

En als je besluit dat het bepalen van de hyperfocale afstand noodzakelijk is, ga je gang en zoek het uit.

Dan, als je klaar bent, stel je scherp handmatig op het juiste punt in het frame.

Kies tenslotte het perfecte diafragma (zoals besproken in de volgende paragraaf).

En neem je foto.

Hyperfocale afstand en diafragma

Bij de hyperfocale afstand gaat het om het maximaliseren van de scherptediepte.

Maar betekent dit dat, zolang je de hyperfocale afstand vastlegt, je niet hoeft na te denken over verschillende diafragma’s?

Helaas niet.

Want terwijl de hyperfocale afstand maximaliseren je scherptediepte te maximaliseren, geeft het nog steeds niet genoeg scherptediepte om de hele scène scherp te krijgen bij het gekozen diafragma.

Dus, als je er echt zeker van wilt zijn dat alles scherp is, moet je de hyperfocale afstand bepalen, ja.

Maar je moet ook een diafragma kiezen dat smal genoeg is voor een scherpe scène.

Mijn aanbeveling hier is om scherp te stellen op de hyperfocale afstand, en dan te stoppen tot minstens f/8. Maak een opname en bekijk deze op je LCD. Als alles er scherp uitziet, dan kun je aan de slag.

Maar als het dichtstbijzijnde voorgrondelement of het verste achtergrondelement nog steeds onscherp is, dan moet je het diafragma verder verkleinen, tot f/11 of zelfs f/16.

Methoden voor het berekenen van de hyperfocale afstand

Er zijn twee gangbare methoden om de hyperfocale afstand te bepalen.

Er is een moeilijke en een gemakkelijke manier.

Laten we beginnen met de moeilijke manier, omdat die technischer is:

Hyperfocale afstandstabellen

Er zijn grafieken waarmee je de hyperfocale afstand kunt berekenen.

Je bepaalt gewoon de brandpuntsafstand van je lens en het gekozen diafragma.

Kijk dan op de kaart om het punt te vinden waar de scherptediepte maximaal is.

Persoonlijk ben ik geen fan van deze methode. Ten eerste is het vervelend om steeds een kaart bij je te hebben in het veld.

Ten tweede kost het tijd om de hyperfocale afstand te berekenen als je een kaart gebruikt, en soms doe je dat niet. hebben tijd, vooral als je te maken hebt met snel veranderend licht.

Een iets snellere (maar nog steeds vergelijkbare) methode is overigens het gebruik van een app; verschillende bedrijven hebben apps ontwikkeld waarmee je de relevante gegevens kunt invoeren, die vervolgens de hyperfocale afstand terugspugen.

De voorgrondschattingsmethode

Dit is mijn favoriete methode om de hyperfocale afstand te bepalen, en het is de methode die ik in het veld gebruik.

Bepaal gewoon het dichtstbijzijnde object dat u scherp in beeld wilt hebben.

Schat hoe ver het van je vandaan is (een ruwe schatting is prima; je hoeft niet precies te zijn).

Verdubbel dan die afstand.

Dat is een benadering van de hyperfocale afstand, en dat is waar je moet scherpstellen als je de beste kans wilt hebben om alles scherp te krijgen.

Ik zeg ‘beste kans’ omdat de hyperfocale afstand soms problemen veroorzaakt, die ik in de volgende paragraaf behandel.

Faalt de hyperfocale afstand wel eens?

In één woord:

Ja.

Soms is je scene zo diep dat het niet kan mogelijk met normale methoden scherp zijn.

Zelfs als je de hyperfocale afstand vastlegt.

Zelfs als je het smalste diafragma gebruikt dat je lens biedt, ongeacht diffractie.

In dat soort situaties moet je vertrouwen op een methode genaamd focus bracketing, ook bekend als focus stapelen.

De manier waarop het werkt is om meerdere beelden van dezelfde scène te maken, maar met verschillende focuspunten.

Vervolgens open je alle beelden in post-processing software en stapel je ze op elkaar – voor één ultra-scherp resultaat!

Dit zal vaak nodig zijn als je met hoge vergrotingen fotografeert, omdat zelfs een smal diafragma en een zorgvuldig bepaalde hyperfocale afstand niet voldoende zijn.

(Sommige macro focus stacking projecten vereisen letterlijk tientallen of zelfs honderden opnamen).

Houd hier dus rekening mee!

Hyperfocale afstand: Conclusie

Nu je dit artikel hebt afgerond, zou je vertrouwen moeten hebben in je vermogen om hyperfocale afstanden te identificeren.

De volgende keer dat je gaat fotograferen, zul je de scherpst mogelijke foto’s kunnen maken!

Wat is de hyperfocale afstand?

De hyperfocale afstand is het focuspunt dat de scherptediepte maximaliseert.
Als je scherpstelt op de hyperfocale afstand, krijg je een beeld dat in zijn geheel scherp is (of in ieder geval het scherpst).

Moet je altijd op de hyperfocale afstand letten?

Nee, zeker niet! De meeste fotografen geven helemaal niets om de hyperfocale afstand, simpelweg omdat het niet relevant is voor het soort fotografie dat ze doen.
De hyperfocale afstand is echter wel belangrijk als je zeer diepe scènes fotografeert die overal scherp moeten zijn (zoals landschappen), of als je scènes fotografeert met een hoge vergroting die overal scherp moeten zijn (zoals close-ups van bloemen).
In die situaties moet je de hyperfocale afstand bepalen, of op zijn minst leren benaderen.

Is hyperfocale afstand altijd genoeg voor perfecte scherpte?

Hyperfocale afstand is niet altijd voldoende. Als je een scène hebt met zeer nabije voorwerpen op de voorgrond en zeer verre voorwerpen op de achtergrond, is het misschien niet mogelijk om een opname te maken die volledig scherp is. In zo’n geval kun je gebruik maken van focus stacking, waarbij je op verschillende punten scherpstelt en de beelden samenvoegt, maar dat is een meer geavanceerde techniek.