Ga de stoep op: 5 lessen die landschapsfotografen kunnen leren van straatfotografie


Vind een nieuwe waardering voor landschappen in het lawaai en de beweging van de stadsstraat.

Wanneer was de laatste keer dat je iets nieuws probeerde? Wanneer heb je jezelf voor het laatst uitgedaagd om verder te gaan dan waar je dacht toe in staat te zijn?

Ik hou net zoveel van mijn comfortzone als ieder ander, of dat nu is door elke ochtend dezelfde koffie te bestellen in hetzelfde café (een sterke flat white, bedankt), of door te luisteren naar dezelfde bands waar ik van hield toen ik student was. Maar toen ik merkte dat mijn comfort zich ook uitstrekte tot mijn landschapsfotografie, was het tijd om het een duwtje in de rug te geven.

Als landschapsfotografen kunnen we, als we eenmaal genoeg weten over belichting en compositie, gemakkelijk vervallen in het uitvoeren van de routine. Zoals het gebruik van dezelfde beproefde technieken en het bezoeken van bekende locaties. Het is een veilige, weinig riskante benadering.

Langzame en gestage verfijning kan ongelofelijk krachtig zijn – vooral als het in de loop van de tijd wordt gecombineerd. Maar als we ons vak op de automatische piloot beoefenen, lopen we het risico te stagneren.

Ik blijf een landschapsfotograaf in hart en nieren. Toch heb ik uit deze straatfotografie-ervaring verschillende lessen en vaardigheden geleerd die ik heb kunnen toepassen in mijn landschapsfotografie.

Bekijk de dagprijs

Om dit tegen te gaan en nieuwe manieren van kijken te krijgen, vind ik het leuk om mijn fotografie af en toe een uitdaging te geven. Vorig jaar heb ik straatfotografie een kans gegeven. Ik pakte een Fujifilm X100V en ging de straten van Melbourne op.

Toen, bevroor ik. Ik wist niet wat ik aan het doen was.

Ik voelde me als een beginner – en dat was geweldig. Ik vond het zowel vernederend als lonend om mijn fotografiegereedschapskist te moeten uitbreiden en nieuwe uitdagingen op te lossen. Ik keek uren naar YouTube-vlogs door de straten van Londen, Malta en Istanbul. Ik testte nieuwe compositie-ideeën, zoals het fotograferen van raamreflecties en het omarmen van harde contrasten in direct zonlicht. Ik heb zelfs voor het eerst in acht jaar in JPEG gefotografeerd.

Het was soms een zware beproeving, met veel gemiste frames en zwakke opnamen. Maar ik bleef het doen. Met elk uitje, scherpte ik mijn ogen en breidde ik mijn mogelijkheden uit. En toen ik onlangs naar Vietnam reisde, legde ik enkele straatscènes vast waar ik trots op ben.

Ik blijf een landschapsfotograaf in hart en nieren. Maar van deze onderdompeling in straatfotografie heb ik verschillende lessen en vaardigheden geleerd die ik heb kunnen toepassen in mijn landschapsfotografie, die ik graag met jullie wil delen. Laten we beginnen.

Pas je aan aan de omstandigheden terwijl ze zich ontvouwen

Wij landschapsfotografen reizen vaak naar locaties – zowel nieuwe als bekende – met vooropgezette ideeën over wat we willen fotograferen. Misschien hebben we de wolken de hele dag gevolgd en is de zonsondergang gepland om uit te barsten in kleur. Of recente regens beloven dat een waterval in de buurt mooi zal stromen.

Maar dan komen we aan. En te veel lage wolken rollen binnen, blokkeren het avondlicht. Of de enorme hoeveelheid regen heeft de rivier in stroomversnellingen veranderd. Het is gemakkelijk om gefrustreerd te raken. Vooral als we van ver zijn gekomen, of als dit onze enige kans was om de scène te filmen voor we terug naar huis moeten.

Of het nu in de natuur is of in de stad, we kunnen ons alleen maar aanpassen als de omstandigheden veranderen.

Straatfotografie heeft me een andere aanpak geleerd. Op de stoep veranderen de omstandigheden voortdurend. De ervaring is snel en zeer veranderlijk. Je enige optie is je aan te passen. Ja, je kunt een aantrekkelijk kader vinden en op je plaats wachten tot er uiteindelijk een stijlvol onderwerp voorbij loopt. (En dat heb ik gedaan.) Maar de beste balans, heb ik gevonden, is je aan te passen aan de omstandigheden die je krijgt en je neus te volgen.

Weer en licht hebben we grotendeels niet in de hand. Dus als creatieven die in een externe omgeving werken, moeten we ons aanpassen en werken met wat we krijgen voorgeschoteld.

Bijvoorbeeld, regen kan mijn geest even temperen. Maar als het voorbij is, heeft het gezorgd voor kleurrijke reflecties en diepere zwarten. (Om nog maar te zwijgen van het feit dat het geen toeristen meer aantrekt op schilderachtige plekken en mij meer open kaders biedt om mee te werken).

Weer en licht hebben we grotendeels niet in de hand. Dus als creatieven die in een externe omgeving werken, moeten we ons aanpassen en werken met wat we voorgeschoteld krijgen.

Landschapsles: Ga met de stroom mee. Als de zon ondergaat, hoef je je koffers nog niet te pakken – zoek naar texturen en patronen in de rotsen. Als de rivier overstroomd is, zoek dan naar abstracte details in het stromende water of verleg je aandacht naar de omringende bomen en varens. Misschien krijg je niet de foto die je oorspronkelijk voor ogen had – misschien krijg je wel iets beters.

Hoge scherpte is beter dan weinig ruis

Schone, ruisvrije beelden worden overgewaardeerd. Ik weet dat dit als ketterij klinkt op DPReview. (Maar het is een van de belangrijkste lessen die ik heb geleerd van straatfotografie.

Op straat gaan momenten aan je voorbij, die vaak net zo snel verdwijnen als ze ontstaan. Je ziet misschien een flikkering van een glimlach in een schemerig verlichte winkelpui. Of je hoort een klassieke auto door de straat scheuren.

Om deze vluchtige beelden vast te leggen, zet ik mijn ISO vaak op 2000 en hoger. In de snelle aard van straatfotografie is een kortere sluitertijd noodzakelijk om me in staat te stellen momenten te bevriezen voordat ze verdwijnen. Ik gebruik ook regelmatig kleinere diafragma’s, waardoor mijn licht nog meer wordt beperkt. Ik ga misschien standaard naar ongeveer F5.6 – in plaats van de mogelijke F2 van de X100V – om ervoor te zorgen dat mijn bewegende onderwerp binnen de grotere scherptediepte valt.

Maar wacht eens even, jonge whippersnapperhoor ik je zeggen. Ik fotografeer rustige scènes in de natuur op een statief. Ik zou nooit boven ISO 200 gaan.

Een foto met veel ruis kan nog steeds een boeiend verhaal vertellen als het onderwerp scherp is.

Goed punt, maar laten we twee scenario’s bekijken.

Scenario A: Je fotografeert een waterval. Het is bewolkt, het licht is zacht en je bent tevreden met een belichting van een seconde voor zijdezacht water. Maar hoe zit het met de varens op de voorgrond die in de wind wuiven? Je hebt een sneller beeld nodig, zodat ze niet wazig zijn. Je zou kunnen proberen je diafragma te vergroten – maar dan krijg je te maken met scherptediepteproblemen, zoals bij het scherpstellen van bewegende objecten. Ik verhoog liever mijn ISO om een sneller beeld te krijgen met mijn gebladerte in focus en vermijd onnodig gedoe bij de nabewerking.

Scenario B: Je fotografeert een zeegezicht bij zonsopgang. De lucht explodeert voor zonsopgang en je bent in staat om een schone, evenwichtige belichting te krijgen op twee seconden. Maar om de structuur van het bewegende water te behouden, moet de sluitertijd dichter bij een kwart seconde liggen. Dus verhoog ik mijn ISO naar 640 om een sneller beeld te krijgen en de kracht en energie van de bewegende golven vast te leggen.

Landschapsles: Soms moet je compromissen sluiten. Een scherp beeld bij een hoge ISO is beter dan een onscherp beeld bij ISO 100. Te vaak wordt de angst voor ruis een groter obstakel voor goede beelden dan de ruis zelf.

Laat imperfectie je fotografie niet belemmeren

Ooit geloofde ik dat het doel van landschapsfotografie het nastreven van perfectie was. Om de perfecte zonsopgang vast te leggen. De perfecte waterval. Of de perfecte golf.

Straatfotografie heeft dat valse doel echt verbrijzeld. Als ik over trottoirs slenterde, viel mijn oog op aantrekkelijke elementen zoals kleurrijke deuren of historische gebouwen in geplaveide straatjes. Maar dan zag ik geparkeerde auto’s, vuilnisbakken of schreeuwerige uithangborden die afbreuk deden aan het tafereel.

Spontane momenten komen nooit op een ideaal moment.

In het begin wilde ik vaak geen foto nemen, omdat ik in de veronderstelling verkeerde dat één onvolkomenheid de hele foto verpestte. Maar na verloop van tijd besloot ik de foto toch te nemen, al was het maar als referentiekader om later nog eens te bekijken. Al doende begon ik deze afleidingen te accepteren en ermee te werken.

Misschien kon ik de vuilnisbak onscherp maken met een groot diafragma. Of een paar stappen zetten om de foto te herkaderen zonder de auto. Of het bord verdoezelen achter een boom. Of de afleidingen donkerder maken en de felle kleuren verzachten in Lightroom.

Fotografie gaat niet over perfectie. Het gaat over je creativiteit gebruiken om uitdagingen zo goed mogelijk aan te gaan.

Landschapsles: De wereld om ons heen – zowel natuurlijk als stedelijk – is vaak rommelig en ongeregeld. Werk dus met afleidingen wanneer die zich voordoen. Probeer een groter diafragma om een onaantrekkelijke voorgrond te veranderen in een aantrekkelijke onscherpte. Of gebruik een zoomlens om je onderwerp te isoleren van concurrerende elementen.

Let op, het is gratis

Steden kunnen chaotische werkomgevingen zijn.

Naast het geroezemoes van zintuiglijke inputs die om je heen wervelen, moet je ook rekening houden met voetgangers, opritten en struikelgevaren op de stoep. En dat is nog voordat je begint met zoeken en foto’s maken!

Dus om de scènes om me heen aandachtig te kunnen volgen, heb ik straatfotografie behandeld als een mobiele telefoon – en hoofdtelefoon – vrije zone. (Dat wil zeggen, totdat ik onvermijdelijk te ver afdwaal en mijn lokale gids, Google Maps, moet raadplegen).

Dit helpt me om aanwezig te zijn in de scène, en op te merken wat ik anders misschien voorbij zou zijn gelopen. Kleurcontrasten. Patronen en reflecties. Licht en schaduw. Met een enkele prime lens en zonder statief ben ik onbelast, vrij om die verborgen opnamen te vinden en te volgen als ik ze zie – als ik ze zie.

Leg de telefoon weg en wees aanwezig in het moment.

In de natuur, volg je oog als het wordt aangetrokken door verschillende scènes. Misschien is het de manier waarop het tegenlicht de met mos bedekte takken verlicht. Of de interactie tussen stromend water en massief gesteente. Maak testopnamen van die kenmerken en vormen uit de hand voordat je je statief uitbreidt. Als je eenmaal het vrije trial-and-error-proces hebt doorlopen, kun je methodischer te werk gaan. Ga door je technische workflow om je brandpuntsafstand te verfijnen en de optimale sluitertijd en diafragma in te stellen.

Landschap les: Ik raad je aan om je telefoon in je tas te stoppen als je uit je auto stapt bij de trailhead. Wees aanwezig wanneer u een omgeving binnengaat. Verwijder afleidingen van buitenaf en maak vrijelijk kiekjes als nieuwe scènes je opvallen. Soms zullen je ideeën niet werken. Maar soms zullen ze een boeiende weergave zijn van je ervaring.

Kijk verder dan de bezienswaardigheden

Laten we zeggen dat je een fotografiereis naar een nieuwe bestemming plant. Je hebt waarschijnlijk een paar bezienswaardigheden in gedachten die je al hebt gezien op sociale media, en je hebt misschien al online gezocht naar mooie wandelingen in de buurt.

Straatfotografie heeft het idee versterkt dat er buiten de gebaande paden nog veel meer te ontdekken valt.

Maar fotografie kan zoveel meer zijn dan het herscheppen van wat voorafging. Begrijp me niet verkeerd. Ik vind Instagram tags en Google Street View ongelooflijk krachtig als ik nieuwe locaties onderzoek. En ik was net zo schuldig als de volgende fotograaf toen ik die zonsopgangskiek van Yosemite’s Tunnel View nam toen ik er in 2016 passeerde.

Toch heeft straatfotografie het idee versterkt en versterkt dat frames die net zo meeslepend zijn, wachten op ontdekking buiten de gebaande paden.

In Vietnam heb ik de mooiste plekjes van Ho Chi Minh City verkend, zoals het oude postkantoor en het operagebouw. Maar ik maakte ook tijd om door steegjes en smalle steegjes te dwalen. En ik zocht afgelegen cafés op, van waaruit ik dan door de buitenwijken kuierde, om een rijker begrip van de stad te krijgen dan alleen de belangrijkste bezienswaardigheden.

Beroemde toeristische attracties zijn prima, maar in de minder bereden straten liggen eindeloze mogelijkheden te wachten.

Tijdens deze omzwervingen vond ik niet altijd een beeld uit mijn portefeuille. Maar als ik een kader vond dat me beviel, had ik een meer gedenkwaardig beeld voor mijn inspanningen.

Landschap les: Bekijk de belangrijkste bezienswaardigheden. Maar maak tijd om verder te gaan. Wandel op minder populaire paden of verken de bossen in de buurt van je verblijfplaats. Je hebt niet altijd een reusachtige zeestapel of een denderende waterval nodig om een sterk beeld te maken.

Laatste gedachten

Ik ben geen straatfotograaf. Ik vlucht liever de natuur in, weg van de chaos van de stad. En ik heb veel respect voor de professionals die hun vak door de jaren heen hebben ontwikkeld. Hoe zij onbekende steden binnentreden om vanaf het begin boeiende beelden vast te leggen is een prestatie die ik echt bewonder.

Door op straat te leren fotograferen werd ik een betere fotograaf toen ik weer de natuur in wilde.

Toch heb ik genoten van de uitdagingen die straatfotografie biedt. Voor mij gaat het om het leerproces en het van nul beginnen. Het gaat over mezelf uitdagen voorbij wat ik weet. Het gaat over proberen – en soms slagen.

Dus als je een landschapsfotograaf bent die zijn vaardigheden wil uitbreiden, moedig ik je aan om weer een beginner te worden.

Ik kan je niet garanderen dat je de volgende Henri Cartier-Bresson of Helen Levitt wordt. Maar ik kan je wel garanderen dat je een meer gevorderde landschapsfotograaf zult zijn, omdat je op straat probeert, faalt en groeit.


Mitch Green is een Australische landschapsfotograaf.

Hij is te vinden via zijn website, op Instagram, of op het strand om 5 uur ’s ochtends wachtend op zonsopgang.