Het Festival La Gacilly-Baden Photo is het grootste openluchtfestival voor fotografie in Europa. Dit jaar is de vijfde editie. Het evenement loopt van 9 juni tot 16 oktober 2022 en de toegang is altijd gratis geweest. Vorig jaar werd het door meer dan 280.000 fotografieliefhebbers bezocht.
Het fotofestival vindt plaats in de stad Baden bei Wien (Baden bij Wenen), dat een kuuroord is 25 mijl ten zuidwesten van Wenen, de Oostenrijkse hoofdstad. Het festival strekt zich uit over een lengte van 7 kilometer (4,3 mijl), verdeeld in een “tuinroute” en een “stadsroute”. In de openbare ruimte zijn ongeveer 1.500 foto’s geïntegreerd, verdeeld over 30 tentoonstellingen, waarvan de grootste afdruk 36 x 46 voet groot is.
Het Noorden (Nordwärts) is het thema van 2022 en toont voornamelijk fotografie uit de Scandinavische landen Denemarken, Finland, IJsland, Noorwegen en Zweden. Het is een gelegenheid om de vaak weinig bekende creatieve kracht te belichten van kunstenaars uit Noord-Europa die een band hebben behouden met de ruigheid van hun thuisland. Hun milieubewustzijn brengt hen ertoe meer te leren over flora en fauna en zich in te zetten voor het behoud van natuurlijke hulpbronnen, zoals blijkt uit de Zweedse tiener Greta Thunberg die wereldwijd het nieuwe gezicht van de klimaatverandering is geworden.
“Het festival is gegrondvest op humanistische en milieudoelstellingen en de bescherming daarvan,” vertelt de heer Lois Lammerhuber, de directeur van het festival PetaPixel. “Het zijn eigenlijk twee elementen. Het eerste element is gebaseerd op geografie: praten over de menselijke conditie gedreven door fotografie van wereldklasse. We zien hoe mensen leven in verschillende delen van de wereld. Vorig jaar was het Latijns-Amerika, dit jaar is het Het noorden, en volgend jaar zal het Visioenen van het Oosten. Het noorden is het Europese perspectief van Scandinavië.
“Het tweede verhaal is dat we naar onze planeet kijken: milieukwesties over hoe onze planeet zich voelt door onze behandeling. En de derde is add-ons. Een daarvan is de samenwerking met het tijdschrift Fisheye in Frankrijk, en zij hebben een prijs voor nieuwe inventieve fotografie.
“De andere is van de Oostenrijkse kant en het werk van Inge Morath (1923-2002), Christine De Grancy (geboren 1942) en Verena Andrea Prenner. Ook opgenomen in de aanvullingen is Nick Brandt, een Engelse fotograaf gevestigd in de Californische bergen die zich richt op de snel verdwijnende natuurlijke wereld als gevolg van de vernietiging van het milieu, de klimaatverandering en het handelen van de mens.”
Het verhaal van de twee Festivals in Frankrijk en Oostenrijk
Het fotofestival in Baden, Oostenrijk, is een kopie van het Festival La Gacilly Photo in La Gacilly, West-Frankrijk. Precies dezelfde show wordt het jaar daarop herhaald in Oostenrijk, zij het met een paar toevoegingen.
Jacques Rocher, een van de eigenaren van Yves Rocher, een Frans bedrijf voor natuurlijke cosmetica, richtte het festival 19 jaar geleden op nadat hij zich realiseerde dat de mensen uit zijn geboortestad niet reisden en niet veel van de wereld wisten.
Rocher, ook de burgemeester van La Gacilly, besloot iets voor hen te doen. Hij vroeg enkele fotoagentschappen om hem enkele beelden te sturen die verhalen uit de hele wereld vertellen. Hij plaatste ze in een openbare ruimte om het iedereen gemakkelijk te maken, en zo werd het festival in La Gacilly, Frankrijk, geboren. In 2023 bestaat het festival 20 jaar. In 2021 trok het festival 324.000 bezoekers, verdeeld over 22 tentoonstellingen.
In 2018 wortelde een kopie van het festival in Baden, Oostenrijk. Lammerhuber, die Rocher al sinds 2012 kent (ontmoet op Visa pour l’image: International Festival of Photojournalism in Perpignan, Frankrijk), bezocht La Gacilly Photo in 2017 en was erg onder de indruk van de show, die Afrika als thema had.
“Ik zag het, ik vond het prachtig, en ik dacht mijn God, dat zou ik ook wel in mijn stad willen hebben,” herinnert Lammerhuber zich, die het grootste deel van zijn leven werkte voor GEO tijdschrift in Duitsland als fotojournalist. “Dit zou zo goed werken. Op dat moment wist ik dat het festival niet zou gaan reizen. Het festival is de hele tijd op één locatie met één programma, geen veranderingen, één vaste stand, vergeet het maar. Maar de avond kwam, en ik had de kans om met Jacques te spreken. Ik herinner me ons gesprek nog goed, zittend naast elkaar aan het diner.
“Ik zei, Jacques, je kent Art Basel, en hij keek me niet eens aan. En jij kent Art Basel Miami [Beach]reageerde hij ook niet, en je kent La Gacilly. Hij keek me aan alsof ik een gek was. Maar u kent La Gacilly-Baden niet. Ik herinner me nog dat hij een lepel in zijn mond had en die 50 keer ronddraaide, schoner dan een vaatwasser, om zichzelf wat tijd te besparen om na te denken. En tenslotte legde hij de lepel naast zijn bord neer, keek mij aan en legde zijn armen rustend op tafel, en zei: “Denk je? Ik zei: ‘Ja, ik denk, ik meen het.’ ‘Oké,’ zei Jacques, ‘laten we erover nadenken.’ En zo, het [the Baden Photo Festival] begonnen [the next year].”
Dit festival onderscheidt zich van alle andere fotofestivals door het feit dat het geen regisseursprogramma heeft, maar een manifest. Het verschil is dat als je een regisseur wisselt, je een nieuw programma krijgt. Als je bij La Gacilly iedereen wisselt, krijg je hetzelfde programma zoals het in steen gebeiteld is, aldus de directeur.
Pascal Maitre, de Franse National Geographic fotojournalist die gespecialiseerd is in Afrika, vertelt Lammerhuber dat ongeveer 100 uitgevers hem vertelden dat ze graag een boek met hem wilden maken. Na 20 minuten met elk van hen, zegt Maitre dat het hem duidelijk werd dat ze “mijn foto’s willen, maar mij niet”.
Festival La Gacilly-Baden Photo, aan de andere kant, omarmt zowel de foto’s en de fotograaf. De organisatoren vinden dat fotografen niet genoeg respect krijgen, en dat willen ze rechtzetten.
De fotografen in 2022
Fotografen die Scandinavië op een heel speciale manier naar het festival brengen zijn: Sune Jonsson (1930-2009), Pentti Sammallahti, Tiina Itkonen, Ragnar Axelsson, Tine Poppe, Sanna Kannisto, Erik Johansson, Helena Blomquist, Jonas Bendiksen, Jonathan Nackstrand en Olivier Morin.
In de tweede vertelling van het festival werpen twee bijzondere fotografen hun licht op de toestand van ons milieu: This Empty World van Nick Brandt is een treffende illustratie van een wereld waarin er nauwelijks ruimte is voor dieren om te overleven, overspoeld door ongebreidelde menselijke ontwikkeling. Het is een werk dat ons vragen stelt over de toekomst van onze wereld. En Mathias Depardon laat met De tranen van de Tigris dat de Hof van Eden bestaat – en in gevaar is. Het oude Mesopotamië belichaamt werkelijk de immense rijkdom van de wieg van de oude Sumerische en Assyrische beschavingen. Gelegen aan de samenvloeiing van de rivieren de Tigris en de Eufraat, dreigt het grootste waterrijke ecosysteem van West-Eurazië, dat in 2016 op de Werelderfgoedlijst van UNESCO werd geplaatst, nu op te drogen.
Imane Djamil, Florence Goupil, Brieuc Weulersse, Florence Joubert en Aglaé Bory houden zich ook bezig met milieukwesties.
Fotograaf Ragnar Axelsson vindt dat foto’s mensen kunnen informeren en waarschuwen over klimaatverandering.
“We hadden een tentoonstelling in München, waar 42.000 mensen kwamen, en er waren veel mensen die zeiden dat het hun ogen opende voor dingen die ze niet wisten,” vertelt Axelsson PetaPixel. “Dus ik ben daar blij mee, want het was heel erg wat ik probeerde te doen en te zeggen. Wanneer je 300.000 mensen hebt die naar dit [Baden], is het geweldig, en dan alleen als een sneeuwbal die een heuvel afrolt, zal het groter en groter worden.
“Dan zullen de mensen stoppen en denken aan de mensen die daar wonen. Mensen die in het Zuiden wonen weten niets over de Noordpool, die vier keer sneller smelt dan de rest van de wereld. De bewoners van het Noordpoolgebied hebben heel weinig te maken met wat er in het Noordpoolgebied gebeurt. Het zijn de mensen die verder naar het zuiden wonen die dit veroorzaken.”
“Het begint meestal met een kleine gedachte of idee,” vertelt Erik Johansson PetaPixel over zijn werk. “Na verloop van tijd probeer ik erop terug te komen en eraan te werken en hoe ik er een verhaal van kan maken. Voor mij gaat het om het opbouwen van een foto, maar ik doe het met mijn eigen foto’s.
“Geen stockfoto’s, CGI, of wat dan ook. Ik probeer uit deze foto’s iets op te bouwen dat aanvoelt als een moment, maar dan een ander soort moment. We kozen ook natuurthema’s die goed zouden passen bij de natuur van het park waar het werd tentoongesteld in Frankrijk en Baden.”
Opstelling en veiligheid
De opbouw van het festival begint in april en duurt meer dan twee maanden. De terreinen zijn niet overdekt, en de mensen kunnen de installaties in uitvoering zien. Dit verhoogt de opwinding, en mensen sturen zelfs emails dat ze fouten en dergelijke zien, waardoor het proces interactief wordt.
Alle beelden zijn opgehangen, maar de inleidende tekst over de fotografen en hun namen komt pas vlak voor de opening. Het staat de mensen dus vrij om te raden, maar zij zullen het pas zeker weten op de openingsdag.
Lammerhuber bespreekt met de fotografen welk beeld groot en welk beeld klein zal zijn als er een verschil in grootte is en hoe ze getoond zullen worden.
De laatste twee jaar heeft Baden te kampen gehad met hevige stormachtige winden. De autoriteiten hebben het festival verteld dat ze stabielere installaties moeten maken dan voorheen, zodat ze niet wegvliegen en iemand doden.
Voor de Zweedse fotograaf Erik Johansson werden speciale dozen gemaakt voor zijn grote afdrukken. Elke doos, ongeveer 1 meter breed, is verankerd met vier palen op de hoeken. En in het midden staan nog eens vier palen, die met een ton steen worden verzwaard, zodat ze zelfs bij harde wind niet kunnen wegvliegen. De enige andere optie zou zijn geweest om de palen in een laag beton te verankeren.
Worden de fotografen betaald?
Elke fotograaf krijgt €2.000 (~$1.991) plus alle onkosten om het festival bij te wonen, en als ze een toespraak houden, krijgen ze €1.000 extra. Voor echtgenoten en kinderen wordt vaak ook gezorgd. Alle fotografen krijgen dezelfde vergoeding, ondanks hun status en belang. Nick Brandt deed dit jaar de presentatie op Zoom omdat hij niet aanwezig kon zijn. Vorig jaar wilde Sebastião Salgado niet reizen vanwege de pandemie, en ook hij deed een live optreden op Zoom. Van de 30 exposerende fotografen waren er 15 persoonlijk aanwezig.
Hoe wordt het festival gefinancierd?
“In normale tijden hebben we 1,2 miljoen euro nodig,” zegt Lammerhuber, die de show runt met co-directeur Silvia Lammerhuber en drie stafleden. “Nu zitten we op 850.000 euro, met als verschil de 100 evenementen die we nu niet doen. De lezingen die in de eerste twee jaar in een plaatselijk museum werden gehouden, zijn stopgezet toen COVID toesloeg. Van de stad krijgen we 200.000 euro; van de Oostenrijkse regering krijgen we 80.000 euro; de rest is afkomstig van sponsors.
De grootste sponsor is Sony Zwitserland. Een belangrijke sponsor is Cewe, die fotoboeken produceert. De volgende belangrijke sponsor is de Niederösterreichische Fotografenvereinigung, die een aardig duit in het zakje doet.”
De Oostenrijkse Franse Handelsvereniging laat weten dat dit Badense fotofestival de grootste Frans-Oostenrijkse culturele samenwerking is.
Wat gebeurt er met de beelden na de show?
Als de show voorbij is, wordt hij overhandigd aan een liefdadigheidsorganisatie Caritas, en afdelingen van de Rooms Katholieke Kerk in Oostenrijk. Zij maken tassen van de canvas prints. En dan koopt het festival ongeveer 300 tassen van hen voor het uitdelen van aalmoezen en boeken.
De beelden zijn zowel op aluminium Dibond als op canvas geprint. Op aluminium Dibond wordt het direct op het metaal gedrukt. Dibond aluminium bestaat uit twee dunne, lichtgewicht lagen aluminium die een zwarte polyethyleen kern omsluiten. Rechtstreeks drukken op aluminium geeft een mat effect op een niet-reflecterend oppervlak.
Sommige prints komen uit La Gacilly, Frankrijk, in een vrachtwagen en worden teruggestuurd. Het festival betaalt alleen voor de rechten om de beelden gedurende een bepaalde periode te vertonen. Daarna moeten zij ze terugsturen naar het agentschap of naar de fotograaf, die ze meestal niet wil hebben. Daarom vragen ze het festival in het contract om ze te vernietigen. De metalen beelden worden bekrast en vervolgens gefotografeerd om te laten zien dat ze zijn vernietigd en fysiek afgebroken.
Waarom de prenten niet veilen?
In het begin kwam men op het idee om de platen te veilen. Er waren echter 2.000 platen, en het is een aanzienlijke onderneming om 2.000 beelden op één plaats te zetten om ze in te delen, schoon te maken, enz. en te veilen. Een normale veiling is 200 kavels per gebeurtenis, dus zou je tien dagen nodig hebben.
Het festival heeft ook onderzocht hoeveel mensen bereid zouden zijn te betalen, en de conclusie van €20 (~$20) voor een grote afdruk was zelfs niet genoeg om de veilingkosten te dekken.
Zodra een fotograaf afdrukken doneerde, veilde het festival ze en vroeg alleen de materiaalkosten, wat in dit geval €220 (~$219) was voor een afdruk van 4 x 6 voet, en ze hadden het moeilijk om ze te verkopen. Fotografen willen ook niet dat deze afdrukken in omloop komen omdat er krassen, vuil, regen/weerschade of vogelpoep op zit. Als je een topfotograaf bent, wil je een mooie afdruk om in je woonkamer te zetten en geen beschadigde afdruk om in je garage te hangen.
Het tellen van de bezoekers
Het bezoekersaantal van het festival is betrekkelijk stabiel. Het eerste jaar waren het er 188.000, het tweede jaar 260.000, het derde jaar iets meer dan 300.000, en het laatste jaar iets meer dan 280.000.
“Wij schatten deze aantallen niet, wij meten,” zegt Lammerhuber nadrukkelijk. “Heel simpel. Met het IP-adres. Als je op de kaart kijkt, heb je een route, en je wordt overal geregistreerd waar je de route invoert. De GPS-gegevens zijn voortdurend beschikbaar voor de providers.
“We hebben een contract met KPMG Wenen. Zij plaatsen boven deze routing een 10 meter brede strook. Als je twee uur op deze strook blijft, word je geregistreerd als bezoeker, zolang je je mobieltje op zak hebt, natuurlijk. Iedereen die er geen twee uur is of te ver gaat, wordt eruit geëvalueerd. En als het kritiek is, kijken ze waar je bent geweest, want veel algoritmes controleren het.
“En er is hulp van een bedrijfje in Duitsland ExpoCloud Achen die met tien modellen de menigte in de gaten houdt, en telkens als je langsloopt worden er gegevens over je geregistreerd en als je er dan 2 uur bent wordt je geteld als een bezoeker. Dus, iedereen die minder dan twee uur is wordt niet geteld als bezoeker. Dit is een hele uitdaging, want ik weet zeker dat veel mensen minder dan twee uur blijven.
“Uiteindelijk hebben we beide systemen samengevoegd, en het verschil tussen de twee is ongeveer 10.000. Alle mobiele telefoons die in Baden geregistreerd zijn tellen we maar één keer, dus als ze tien keer gaan, worden ze maar één keer geteld.
Ongeveer 20 nationaliteiten hebben de tentoonstelling in het verleden bezocht. 80% komt uit Oostenrijk, Slowakije, vervolgens uit Duitsland, Tsjechië, Slovenië en de buurlanden.
Het festival van dit jaar in La Gacilly, Frankrijk, is getiteld Visioenen van het Oosten, dat in 2023 in Baden, Oostenrijk, voor het zesde achtereenvolgende jaar hetzelfde festivalthema zal zijn.
Over de auteur: Phil Mistry is een fotograaf en leraar gevestigd in Atlanta, GA. Hij startte in de jaren 90 een van de eerste digitale cameralessen in New York City in The International Center of Photography. Hij was de directeur en leraar voor Sony/Popular Photography magazine’s Digital Days Workshops. Je kunt hem hier bereiken.
Beelden geleverd door: Festival La Gacilly-Baden Foto