In een poging om het energieverbruik te verminderen en de straatverlichting milieuvriendelijker te maken, is Europa in zijn straatverlichting overgestapt op LED’s. Het is echter niet noodzakelijk een goede keuze, althans niet in alle opzichten.
De overschakeling op LED’s is al zichtbaar vanuit de ruimte, evenals de lichtvervuiling die ze veroorzaken. Natuurlijk worden niet alleen onze foto’s en het zicht op de nachtelijke hemel aangetast. Zoals wetenschappers opwarmen, zal het toegenomen gebruik van LED lampen ook knoeien met levende wezens en hun levenscycli, waaronder zowel dieren als mensen.
In een studie gepubliceerd in Science Advances, publiceerde een groep wetenschappers nachtelijke kleurenkaarten die ze maakten van de ISS beelden van Europa. De kaarten werden gemaakt voor de periodes tussen 2012 en 2013, en tussen 2014 en 2020. Ze tonen het voor en na van de verspreiding van LED straatverlichting, en tonen ons de veranderingen in kleurenspectra en lichtintensiteit emissies.
Volgens de resultaten is er een kleurverschuiving opgetreden naarmate de verlichtingstechnologie veranderde. Witte LED-lampen geven blauw licht af in vergelijking met de hogedruk natriumverlichting die een gelige gloed afgeeft. Bovendien is het licht intenser geworden door de toepassing van LED’s.
Waarom is dit allemaal zo verontrustend? Natuurlijk zal de intense gloed van de LED’s het zicht op de nachtelijke hemel beïnvloeden, waardoor onze nachtelijke foto’s nog beroerder worden dan ze nu al zijn. Het wordt nog moeilijker om een donker plekje te vinden en foto’s te maken van de nachtelijke hemel.
Maar belangrijker is dat lichtvervuiling de slaap en levenscycli van mensen en dieren beïnvloedt, wat grote gevolgen kan hebben. Voor mensen remt het blauwe licht van LED’s de blootstelling van melatonine, het hormoon dat ons slaperig maakt en dat van nature wordt gestimuleerd door het verblijf in de duisternis vlak voor de slaap. En als je ooit langere tijd van slaap verstoken bent geweest, weet je wat dat met je doet.
Gelukkig kunnen wij mensen tenminste slaapmaskers, donkere gordijnen, enz. gebruiken om ons te helpen in slaap te vallen en te blijven. Maar hoe zit het met dieren? Die kunnen niet zomaar concluderen “dat is gewoon een straatlantaarn, die gebruik ik niet voor navigatie.” Het gebruik van LED-verlichting kan grote gevolgen hebben voor dieren en hun levenscyclus. “Vaak is de nacht de tijd om te eten, te bestuiven, te navigeren, te nestelen of te rusten, en al die processen worden verstoord door het kunstlicht,” zegt Alejandro Sánchez de Miguel, de hoofdauteur van de studie. Dit soort lichtvervuiling schaadt dieren soms door ze bloot te stellen aan roofdieren, “andere keren rechtstreeks door hun fysiologie te verstoren”, legt Sánchez de Miguel uit.
Maar er zijn ook positieve kanten aan de blauwe tint van LED’s. Thomas Kilkenny van het Institute Sleep Medicine van het Staten Island University Hospital zegt dat het in sommige situaties gunstig kan zijn. “Blauw licht in de straatverlichting kan ervoor zorgen dat mensen zich wakkerder voelen tijdens het rijden en dat er minder ongelukken gebeuren,” legt hij uit. Maar zoals ik al zei, de keerzijde is de schade die het kan toebrengen aan je slaap als je in bed ligt. “Slaaptekort is al een groot maatschappelijk probleem en kan op zichzelf leiden tot meer verkeersongevallen, ziekten, depressies en tijdverlies op het werk”, waarschuwt Kilkenny.
[via Popular Science; image credits: Sánchez de Miguel et al.]