Het diafragma is een gat in de lens dat licht doorlaat. Dus een groot diafragma is een groot gat, en een smal diafragma is een klein gat. Om de grootte van het diafragma te veranderen, draai je gewoon een ander f-getal in je camera. Voor een groot diafragma gebruik je een diafragmagetal van f/1.2 tot f/4. Voor een smal diafragma gebruik je een f-getal van f/8 en hoger.
Maar wat is nu beter, grote versus kleine diafragma’s? En welke moet je gebruiken in je fotografie?
Breed versus smal diafragma: Licht
Zoals ik hierboven al zei, verwijst het diafragma naar een gat, of diafragma, in de lens.
Het diafragma trekt samen als je een groot f-getal kiest, zoals f/11.
En het diafragma wordt groter bij een klein diafragmagetal, zoals f/2.8.
Waarom is dit belangrijk?
Omdat grotere diafragma’s meer licht toelaten tot de camerasensor, waardoor de foto helderder wordt.
Er zijn ook andere camera-instellingen die de helderheid beïnvloeden, dus veranderingen in de helderheid vallen misschien niet meteen op; sluitertijd en ISO zijn de andere twee belangrijke instellingen die je gebruikt om de totale belichting in te stellen.
Maar als al het andere gelijk blijft, wordt de foto helderder als je het diafragma groter maakt. Zoals dit:
En als je het diafragma verkleint, wordt de foto donkerder. Zoals dit:
Helderheid is dus een belangrijke reden om op het diafragma te letten. Je zult vaak geconfronteerd worden met situaties waarin je camera niet genoeg licht heeft om een goede belichting te krijgen – tenzij je het diafragma groter maakt. Want een groot diafragma trekt meer licht naar binnen, waardoor je de foto helderder kunt maken en een geweldig eindresultaat krijgt.
Maar er is nog een reden waarom het diafragma belangrijk is:
Breed vs Smal diafragma: Velddiepte
De scherptediepte verwijst naar de hoeveelheid van een foto die scherp is.
Een foto met een grote scherptediepte heeft dus veel scherpte, van het onderwerp op de voorgrond tot delen van de verre achtergrond. Hier is een voorbeeld van een foto met een grote scherptediepte:
Een foto met een geringe scherptediepte daarentegen heeft heel weinig scherp. Het hoofdonderwerp is scherp, maar de gebieden ervoor en erachter zijn onscherp, zoals hier:
Merk op dat noch een geringe scherptediepte noch een grote scherptediepte eigenlijk beter is-het zijn gewoon verschillende manieren om creatieve foto’s te maken. Hoewel sommige onderwerpen beter werken met een geringe scherptediepte, en andere onderwerpen beter werken met een grote scherptediepte, zijn er gevallen waarin fotografen tegen de conventies ingaan en iets unieks krijgen.
Maar wat heeft scherptediepte te maken met diafragma?
In één woord:
Alles.
Het diafragma bepaalt de scherptediepte. Als je een groot diafragma gebruikt – zeg f/2.8 – krijg je een zeer kleine scherptediepte. Je krijgt ook een helderdere foto (om redenen die hierboven zijn genoemd).
En als je een smal diafragma gebruikt – bijvoorbeeld f/16 – krijg je een zeer diepe scherptediepte. En krijg je een donkerdere foto, al het andere gelijk.
Met andere woorden, je kunt creatief bepalen hoeveel van je foto scherp is – gewoon door het diafragma te veranderen.
Cool, toch?
Laten we nu eens kijken naar enkele situaties waarin je een groot diafragma wilt proberen, en enkele situaties waarin je een smal diafragma wilt proberen, en de instellingen die je nodig hebt om het er goed uit te laten zien:
Een smal diafragma gebruiken: Landschapsfotografie
Landschapsfotografie is het meest voorkomende genre voor een smal diafragma; je ziet fotografen het steeds weer gebruiken.
Dat komt omdat landschapsfotografie berust op het scherpstellen van de hele scène, van de rivier op de voorgrond tot de bergen op de achtergrond en alles daartussenin.
Voor landschapsfotografen is de diepe scherptediepte wat de scène boeiend houdt. Het zorgt ervoor dat de kijker elk aspect van de scène waardeert, inclusief details op de voor- en achtergrond.
Om een landschapsfoto met grote scherptediepte te maken, moet je een diafragma van minstens f/8 gebruiken, hoewel je misschien tot f/16 of f/18 moet gaan. Het precieze diafragma hangt af van de afstand tussen uw camera en het dichtstbijzijnde onderwerp – als het dichtstbijzijnde onderwerp zich heel dicht bij de camera bevindt, hebt u een grotere scherptediepte nodig, en als het dichtstbijzijnde onderwerp zich ver van de camera bevindt, is een kleinere scherptediepte voldoende.
Merk op dat als het dichtstbijzijnde onderwerp echt dichtbij, zoals ijsscheuren op de voorgrond van een winterse bergopname, heb je niet de diafragma mogelijkheden om de hele scène scherp te maken. Je moet dan iets doen dat focus stapelen, waarbij je meerdere foto’s maakt met je focus op verschillende delen van de scène en deze samenvoegt tijdens de fotobewerking. Dit is een vrij complexe techniek en niet een die ik aanbeveel voor beginners.
Dus als je merkt dat je scherpstelt op een onderwerp dat extreem dichtbij is, probeer dan wat afstand te nemen en kijk of je een alternatieve compositie kunt vinden.
Nog iets over het diafragma bij landschapsfotografie:
Als je zowel de voorgrond als de achtergrond scherp wilt hebben, moet je ongeveer 1/3e van de weg in het kader scherpstellen. Op die manier maximaliseer je de scherptedieptedekking en krijg je een prachtige foto.
Een smal diafragma gebruiken: Architectuurfotografie
Architectuurfotografie is een ander gebied waar een smal diafragma heel gebruikelijk is. Een diafragma van f/8 en meer is vaak nodig om ervoor te zorgen dat het hele gebouw scherp is, vooral bij meer creatieve composities (versus een foto van de vlakke gevel van een gebouw).
Voor deze foto was bijvoorbeeld een grote scherptediepte nodig om alles scherp te houden:
Net als deze:
Als u besluit architectuurfoto’s te maken waarbij de hele foto scherp blijft, moet u een diafragma kiezen op basis van het dichtstbijzijnde gebied dat u scherp wilt hebben (net als bij landschapsfotografie). U moet echter ook rekening houden met het gebied dat het verst van uw camera verwijderd is en dat u scherp wilt hebben. Als u alleen de voor- en achterkant van een klein gebouw scherp wilt hebben, hebt u misschien helemaal geen grote scherptediepte nodig!
Als u echter een rand van een gebouw heel dicht bij uw lens plaatst en het geheel scherp wilt houden, hebt u een diafragma van ongeveer f/16 nodig – hoewel als het uiterlijk waar u voor gaat zeer extreem, moet je misschien stack focussen.
Een smal diafragma gebruiken: Macrofotografie
Als je aan macrofotografie wilt doen, is een smal diafragma een gebruikelijke keuze.
Dan krijg je opnamen die overal scherp zijn, zoals deze:
De algemene scherpte laat veel mooie details zien, en de opname voelt heel intiem aan.
Gerelateerde post: Macrofotografie verlichting: Hoe u uw macrofoto’s naar een hoger niveau tilt
Diepe scherptediepte macrofotografie kan echter erg moeilijk worden wanneer je met een hoge vergrotingsfactor gaat fotograferen. Het diafragma van je lens is niet smal genoeg om een opname te maken die van voor tot achter scherp is. en is extreem dichtbij. Je kunt dus niet zomaar een opname van een insect maken bij f/22.
In plaats daarvan moet je het focus-stacking proces gebruiken dat ik hierboven heb beschreven.
Omdat dit een meer technische benadering inhoudt, vermijden veel macrofotografen het gebruik van een diepe scherptediepte bij het fotograferen met hoge vergrotingen. In plaats daarvan kun je een groot diafragma gebruiken voor een kleine scherptediepte, zoals hier:
Gerelateerde post: Beste Macro-objectieven voor Canon
Een groot diafragma gebruiken: Portretfotografie
Portretfotografen liefde brede diafragma effecten.
Waarom?
Omdat het de achtergrond vervaagt, waardoor het hoofdonderwerp opvalt.
Hier is een portretfoto die is gemaakt met een groot diafragma:
Zie je hoe het diafragma een prachtige achtergrond creëerde?
Over het algemeen is een diafragma van f/1.2 tot f/4 voldoende. Pas op dat je niet te ondiep, echter, of je zult eindigen met het vervagen van delen van je onderwerp die je scherp wilt houden!
Merk op dat je je geportretteerde niet zomaar voor een willekeurige achtergrond wilt plaatsen en erop vertrouwen dat het effect van de kleine scherptediepte de achtergrond afleidt. In plaats daarvan moet je een aangename achtergrond vinden, die eenvoudig en tamelijk uniform is.
Want als die onscherp is door het grote diafragma, komt je foto pas echt tot zijn recht.
Een groot diafragma gebruiken: Vogelfotografie
Vogelfotografen houden van een geringe scherptediepte om dezelfde reden als portretfotografen:
Het laat het hoofdonderwerp opvallen.
Een mooie onscherpe achtergrond kan wonderen doen om een vogel van de pagina te laten springen. Het is dan ook heel gebruikelijk om vogelfoto’s als deze te zien:
En deze:
Zie je hoe de geringe scherptediepte je aandacht op de vogel houdt? Merk op dat de achtergrond al vrij schoon was voordat ik een groot diafragma gebruikte – maar het diafragma maakte het effect echt af.
Eén ding moet je wel beseffen: de scherptediepte van deze foto’s was ongeveer f/7.1. Toch creëerde het nog steeds een geringe scherptediepte.
Waarom?
Omdat ik de vogels bij zo’n hoge vergroting fotografeerde dat ik een diafragma van f/7.1 nodig had om de hele vogel scherp te krijgen.
Maar soms heb je situaties waarin f/4 of f/5.6 volstaat; het is echt een kwestie van experimenteren en uitzoeken wat werkt voor je onderwerp.
Breed vs smal diafragma: Conclusie
Nu je dit artikel uit hebt, weet je alles over grote en kleine diafragma’s en de belangrijkste verschillen daartussen.
En je weet hoe je verschillende diafragma’s kunt gebruiken voor prachtige foto’s.
Dus ga naar buiten en test verschillende diafragma opties.
Er is een hele wereld aan potentiële foto’s!
Wat is beter, breed of smal diafragma?
Noch een breed, noch een smal diafragma is technisch beter – alleen anders. Een groot diafragma geeft een zachter beeld, met heel weinig scherpstelling en een prachtig onscherpe achtergrond. Portretfotografen en sommige macrofotografen geven hier de voorkeur aan, omdat het onderwerp dan beter uitkomt. Een smal diafragma geeft een scherper beeld, waarbij de hele foto scherp is, inclusief voor- en achtergrond. Landschapsfotografen zijn dol op smalle diafragma’s en gebruiken ze vrij consequent. Macrofotografen gebruiken ook een smal diafragma om het hele onderwerp scherp te houden. En architectuurfotografen gebruiken ook veel smalle diafragma’s om de scherpte te maximaliseren. Hier komt het op neer: Zowel grote als kleine diafragma’s zijn waardevol. Als je niet zeker weet welke je verkiest voor een scène, probeer ze dan allebei en vergelijk ze tijdens de nabewerking.
Hoe krijg ik een beeld met geringe scherptediepte?
Om een blik met geringe scherptediepte te bereiken, gebruik je gewoon een groot diafragma zoals f/2.8. Dit maakt de achtergrond onscherp en zorgt ervoor dat je hoofdonderwerp opvalt. Het helpt ook om je hoofdonderwerp van de achtergrond weg te halen (wat de achtergrondonscherpte versterkt).
Moet ik een smal diafragma gebruiken voor landschapsfotografie?
Bij landschapsfotografie wordt meestal een smal diafragma gebruikt. Het is vrij gebruikelijk om landschapsfoto’s te maken met een diafragma van minstens f/8, en meestal f/11 of zelfs f/16. Het kleine diafragma zorgt voor scherpte van voren naar achteren, waardoor de beelden meer indruk maken. Het is echter mogelijk om interessante landschapsfoto’s te maken met een smal diafragma; je moet gewoon creatief zijn!
Hoe zorg ik ervoor dat een foto overal scherp is?
Om ervoor te zorgen dat een foto overal scherp is, moet je een smal diafragma gebruiken in het gebied van f/8 tot f/16, waarbij het perfecte diafragma afhangt van de hoeveelheid diepte in de scène. Als de scène veel diepte heeft (dat wil zeggen, er is een aanzienlijke afstand tussen de voorgrondelementen en de achtergrondelementen), dan heb je een kleiner diafragma nodig. Merk op dat een kleiner diafragma altijd veiliger is, hoewel een te klein diafragma het risico inhoudt van zachtheid door diffractie. Je moet je lens ook zorgvuldig scherpstellen binnen de scène. Voor een maximale scherpte richt je je op een gebied dat voor ongeveer een derde deel in de opname ligt.
Wat is het diafragma van de camera?
Het cameradiafragma verwijst naar een gat (of diafragma) in je cameralens, dat samentrekt en uitzet afhankelijk van je f-stop instelling. Wanneer je een klein f-getal kiest, zoals 2.8, zal het diafragma groot zijn. Bij een groot f-getal, zoals 16, is het diafragma klein. Dit regelt de helderheid van een foto, waarbij een groot diafragma meer licht doorlaat en heldere beelden oplevert, en een klein diafragma minder licht doorlaat en donkere beelden oplevert (als alle andere factoren gelijk blijven). Het diafragma bepaalt ook de scherptediepte van een foto – met andere woorden, het diafragma bepaalt het gebied van een foto dat scherp is. Als je een groot diafragma gebruikt, zal slechts een klein deel van de foto scherp zijn. Een smal diafragma zorgt ervoor dat een groot deel van de foto scherp is.