Het vergt een enorme vaardigheid om de ijzeren weerstand van een demonstrant, de tedere aanraking van een moeder of de veerkracht op het gezicht van een vluchteling te vereeuwigen. Dit soort krachtige beelden heeft een delicaat evenwicht tussen… het documenteren van het echte leven en het inspireren van sociale verandering. Het wordt gewoonlijk sociale documentaire fotografie genoemd. Als we dit specialisme bespreken, zul je merken dat de toepassingen ervan vaak overlopen in andere verwante specialismen, zoals humanitaire fotografie en merkverhaal.
Inhoudsopgave
- Wat is sociale documentaire fotografie?
- Fotojournalistiek vs Sociale Documentaire
- Het doel van sociale documentaire fotografie
- Het inhuren van sociale documentaire fotografen
- Commerciële & Redactionele projecten
- Overwegingen bij het starten van een sociaal documentair project
- Doe je huiswerk
- Houd ethiek hoog in het vaandel
- Zorg voor jezelf
Wat is sociale documentaire fotografie?
Het doel van sociale documentaire fotografie is sociale of milieuproblemen te belichten. Hoewel het vaak advocacy-georiënteerd is, is het niet inherent zo. Een kermis, beroemdheden, mode en sport kunnen allemaal onder het label sociale documentaire vallen. Als dat klinkt als een vrij brede definitie, dan is dat ook zo. Het is handig om in gedachten te houden wat sociale documentaire fotografie is… niet. Het zijn geen nieuwsberichten, conflictgebieden, wilde dieren, landschappen of straatfotografie. Natuurlijk zijn er uitzonderingen – vooral als een van deze onderwerpen betrekking heeft op de menselijke ervaring.
Zave Smith’s fotoserie documenteert Eagles fans tijdens een tailgate feest.
Een voorbeeld is het heksenkamp-project van de in Johannesburg, Zuid-Afrika gevestigde fotograaf George Qua Enoo. Hierin documenteert hij een groep vrouwen die beschuldigd worden van hekserij in Noord-Ghana. Hij nam het project op tijdens een opdracht van een week in Noord-Ghana voor Christian Outreach Fellowship (COF). Volgens George werkt de organisatie samen met het dorpshoofd om vrouwen op te vangen die uit angst voor hun leven uit hun gemeenschap zijn gevlucht. Ze lobbyen ook bij de lokale overheid om het illegaal te maken iemand van hekserij te beschuldigen.
Nadat ik naar hun verhalen had geluisterd, besloten we meer tijd met hen door te brengen en hun verhaal apart te belichten. De meeste vrouwen hadden gewoon een sterke wil en mannen konden hen niet in bedwang houden, dus werden ze beschuldigd van hekserij en uit hun gemeenschap verbannen.
George Qua-Enoo’s project “Ghana Witch Camp” toont het leven van vrouwen in Ghana die uit hun gemeenschap zijn verbannen of met de dood worden bedreigd vanwege beschuldigingen van hekserij.
Als het gaat om sociale documentaire projecten, is het werk grotendeels gericht op mensen en hun persoonlijke ervaringen. Dit is vooral relevant bij het documenteren van mensen in gemarginaliseerde gemeenschappen. Daarom is het noodzakelijk om ook de ethische implicaties van het werk te overwegen. George legt uit:
Het is noodzakelijk dat elke sociale documentaire foto de feiten weergeeft. Ik toon ook altijd menselijkheid en empathie wanneer ik emotioneel moeilijke scenario’s fotografeer.
George Qua-Enoo’s project “Ghana Witch Camp” toont het leven van vrouwen in Ghana die uit hun gemeenschap zijn verbannen of met de dood worden bedreigd vanwege beschuldigingen van hekserij.
Fotojournalistiek versus sociale documentaire
Wonderful Machine definieert sociale documentaire als een stijl van lange verslaggeving in tegenstelling tot dagelijkse nieuwsverslaggeving. Sociale documentaire wordt beschouwd als een onderdeel van documentaire fotografie en een vorm van fotojournalistiek of reportagefotografie. De definitie van fotojournalistiek gaat over het vastleggen van het echte leven terwijl het gebeurt – inclusief sociale documentaire, breaking news en conflict/crisis.
Bradley Seckers collectie beelden voor de New York Times documenteert de eerste wedstrijd van het Afghaanse nationale voetbalteam sinds de val van de democratische regering.
Hoewel ze het label fotojournalistiek delen, onderscheidt sociale documentaire fotografie zich van nieuws- of conflictfotografie door het doel, de aanpak en het tempo. Terwijl deze laatste vormen van fotografie zich beperken tot één nieuwsverhaal of gebeurtenis, worden sociaal documentaire beelden collectief gebruikt om een dieper liggend onderwerp te belichten.
Neem als voorbeeld de verzameling beelden die Jordi Ruiz Cirera in Barcelona, Spanje, maakte voor het tijdschrift 1843 van The Economist. Het illustreert het complexe visuele verhaal dat plaatsvindt binnen het genre van de sociale documentaire. Zijn beelden en het begeleidende artikel tonen de verdwijnende Joodse gemeenschap in Cuba aan de hand van het verhaal van een Joodse immigrant die in de jaren vijftig van Antwerpen naar Cuba reisde.
Het artikel Salsa in de Synagoge van The Economist uit 1843.
Gefotografeerd door Jordi Ruiz Cirera.
Voor dit soort projecten moet een fotograaf beschikken over goede sociale vaardigheden en het vermogen om hun onderdanen op hun gemak te stellen. Als sociaal documentaire fotograaf moet je heel dicht bij je onderwerpen komen. Jordi legt uit:
Het kan in het begin een beetje opdringerig voelen voor de mensen met wie je werkt. Het is dus heel belangrijk om duidelijk te zijn over wat je doet en waarom, te weten hoe je je moet verplaatsen, respect te hebben voor andermans ruimte en grenzen, en dankbaar te zijn als je toegang krijgt tot bepaalde situaties.
Het doel van sociale documentaire fotografie
Over het algemeen heeft sociale documentaire fotografie tot doel de menselijke conditie te beschrijven. Vroege pioniers van het genre, zoals Jacob Riis of Lewis Hine, noemden hun werk “bezorgde documentaire”. Zij maakten hun foto’s met de bedoeling de aandacht te vestigen op mensenrechtenkwesties. Hoewel de term “betrokken fotografie” niet meer wordt gebruikt, gebruiken moderne sociale documentaire fotografen hun fotografie nog steeds als middel om het verhogen van het bewustzijn en het pleiten voor sociale verandering. Dit kan ook sociaal-politieke kwesties en klasseverschillen omvatten. Bijvoorbeeld, het beroemdste fotografische werk van de Amerikaanse fotograaf Larry Fink… Social Graces. Het belicht het contrast tussen de ontspannen bijeenkomsten van de elite van New York en die van de lagere en middenklasse op het platteland van Pennsylvania.
Een tranenplaat van een Businessweek verhaal over uitbuitende arbeidspraktijken in Noord Amerika. Gefotografeerd door Sara Stathas.
Omdat zowel sociale documentaire als humanitaire fotografie zich richten op belangenbehartiging, zijn de opdrachtgevers voor dit type fotografie vergelijkbaar. Nieuwspublicaties, onderwijsinstellingen, non-profitorganisaties en gezondheidsinstellingen zijn goede voorbeelden van opdrachtgevers die regelmatig opdracht geven voor sociale documentaire fotografie.
Dit is echter niet het enige doel van het genre. Sociale documentaire fotografie kan ook vragen stellen over maatschappij en cultuur. Dit is duidelijk in het werk van Matt Odom voor National Geographic, dat zich richt op het heroverwegen van de manier waarop we over ras praten.
National Geographic tearsheet met Matt Odom’s fotografie.
Het inhuren van sociale documentaire fotografen
Zoals bij elke fotografieopdracht moeten klanten kijken naar de stijl en het portfolio van een fotograaf. Dit zal helpen bepalen of de fotograaf geschikt is voor een project. De nabijheid van de locatie van de shoot zal ook een factor zijn voor non-profitorganisaties die kleinere budgetten hebben. Maar de juiste fotografische stijl en vaardigheden zullen uiteindelijk de opdracht opleveren.
Hoewel ervaring met het genre nuttig is en zeker gewaardeerd wordt, denkt George niet dat een fotograaf eerdere ervaring als documentair fotograaf moet hebben om voor dit soort werk te worden ingehuurd.
Hun portfolio moet een vorm van verhalen vertellen laten zien. Toen ik mijn eerste opdracht kreeg om naar West-Afrika te reizen, had ik geen eerdere ervaring als sociaal documentaire fotograaf. Maar ik had wel beelden van straatfotografie en enkele beelden die ik tijdens een bijeenkomst in Toronto had genomen en die ik in mijn portfolio presenteerde. De beelden waren “rauw” en authentiek en dat beviel de opdrachtgever wel.
Een artikel en beeld over hoe mensen in Dandora leven van het inkomen dat ze halen uit het ophalen van afval op stortplaatsen. Beeld door George Qua-Enoo tijdens een opdracht voor Greiner tijdens de vijfde sessie van de United Nations Environment Assembly.
De fotograaf moet ook gezond en lichamelijk fit zijn. “Ik heb kilometers moeten lopen met mijn rugzak en camera-uitrusting om op een afgelegen locatie te komen die met de auto onbereikbaar was,” zei George. Het vermogen om snel van koers te veranderen is ook cruciaal.
Een verhaal kunnen vertellen in je beelden zonder regie is de sleutel. Soms zul je moeten anticiperen op wat zich tijdens het fotograferen zal ontvouwen. Je moet ook snel denken en je onderwerpen/scènes in natuurlijk licht in hun omgeving fotograferen, want scenario’s kunnen heel snel veranderen.
Ashley Stephan is creatief directeur van de in Nebraska gevestigde non-profit organisatie Arbor Day Foundation. Zij kijkt naar de kwaliteit van het werk, de flexibiliteit en het vermogen om zich snel aan te passen bij het inhuren van fotografen voor sociale documentaire projecten. Volgens Ashley moeten ze ook prettig zijn om mee samen te werken. Het lijkt voor de hand liggend, maar bedenk dat je mogelijk met klanten en crew reist en zeer nauw samenwerkt, soms op afgelegen of potentieel uitdagende locaties.
Wees aardig voor je crew, en vertrouw erop dat ze het werk doen waar ze zo goed in zijn.
Voordat een project begint, voorziet Ashley fotografen van een briefing met voorbeelden, stylesheets, een projectoverzicht, shotlijsten en belangrijke contactinformatie. Dit is een gebruikelijke praktijk die de fotograaf en de klant in staat stelt zich voor te bereiden en de verwachtingen te managen.
Non-profitorganisaties hebben kleinere budgetten om mee te werken dan bijvoorbeeld een bedrijf in de gezondheidszorg of een onderwijsinstelling. Maar het werk kan lonend zijn en een grote impact hebben op kwetsbare bevolkingsgroepen. Toen Ashley werd gevraagd naar compensatie, deelde ze mee:
De bedragen hangen af van de potentiële diepte van de verhalen die we van een locatie kunnen halen. We filmen in bibliotheekstijl en proberen zoveel mogelijk verhalen te verzamelen. Als non-profit zijn onze budgetten niet groot. We proberen zo min mogelijk op locatie aanwezig te zijn.
Commerciële & Redactionele Projecten
Ackerman and Gruber is een echtpaar uit Minneapolis dat bestaat uit de fotografen Jenn Ackerman en Tim Gruber. Ze begonnen hun carrière met een reeks persoonlijke projecten over geestesziekten, ouder worden en de dood in een gevangenis. Die ervaring heeft hen gevormd in hun persoonlijke projecten en het commerciële werk dat ze tegenwoordig doen. Tim legt uit:
Je moet een evenwicht vinden tussen het voldoen aan de behoeften van je klant en het respecteren van het verhaal en de mensen die je fotografeert.
Beelden van Ackerman + Gruber’s project “Served out: Ouder worden en sterven achter de tralies”
Het project van Jen en Tim documenteert geestesziekten, veroudering en dood in gevangenissen.
Het project leerde hen ook veel over het werken met mensen en gevoelige onderwerpen. In het bijzonder herinnert Tim zich het belang om mensen in een vroeg stadium bij het proces te betrekken en heel open te zijn over wat je hoopt te bereiken. In dit geval stond de directeur hen toe in de gevangenis te fotograferen omdat hij geloofde in wat ze probeerden te doen.
Elke fotojournalist wil in een gevangenis werken, maar niet iedereen krijgt toegang. Je moet heel transparant zijn over je bedoelingen.
Hoewel niet elk persoonlijk project van een fotograaf wordt gepubliceerd, is het doel van sociaal documentair werk om de echte verhalen van mensen te documenteren en bewustmaking van sociale kwesties. De meeste projecten binnen dit genre zijn dus inherent redactioneel van aard.
Ik denk dat hoe groter het publiek, hoe beter. We willen dat onze fotografie mensen doet nadenken over iets. Dat kan alleen als je een breder publiek bereikt.
Een artikel over Silviana Marineci, een Roemeense arts aan de Universiteit van Minnesota wiens immigratiestatus wordt beïnvloed door veranderingen in het visumbeleid in de VS. Jenn Ackerman voor de New York Times.
Er zijn ook gevallen waarin sociale documentaire fotografie kan worden gebruikt door bedrijven en merken om verhalen te vertellen die hun producten of diensten promoten. Wij noemen dit Brand Narrative fotografie. Wanneer je werkt aan een commercieel project dat echte mensen en hun verhalen documenteert, gelden veel van dezelfde principes. Het is belangrijk dat de geportretteerde zich op zijn gemak voelt bij de manier waarop hij wordt geportretteerd, ook al is het jouw missie om een pleitbezorger voor je klant te zijn. Volgens Jenn is het belangrijk dat je van tevoren met de persoon belt om hem te leren kennen en dat je tijdens het hele proces toestemming vraagt.
Het proces moet het onderwerp het gevoel geven dat iemand je echt ziet en dat hun verhaal op de een of andere manier deel uitmaakt van de geschiedenis, of het nu gaat om een commercieel of redactioneel project.
We houden van dit soort commerciële projecten omdat het voelt als het persoonlijke werk dat we elke dag doen. We hoeven ook niet echt van gedachten te veranderen, ook al is het voor een commerciële klant. We behandelen het als een persoonlijk project of een dag-in-het-leven opdracht en we zijn dankbaar dat mensen ons een tijdje in hun leven laten meedraaien.
Voor Jenn en Tim hangt de kern van hun werk af van het opbouwen van een band, nog voor ze een camera oppakken. Als je in het genre van de sociale documentaire werkt, moet je bereid zijn te luisteren. Je moet op vele onverwachte manieren flexibel zijn, inclusief het veranderen van hoe je over de wereld denkt.
Eén ding waar we van houden bij dit soort werk is dat het ons als mensen verandert. Het maakt niet uit of je een CEO fotografeert of een oma die voor haar kleinkinderen zorgt. We zijn nog nooit iemand tegengekomen die we fotograferen waar we ons niet in kunnen vinden.
Een project over Evangelische kiezers door Ackerman + Gruber voor The New York Times.
Soms luister je als fotograaf naar iemands verhaal en besef je dat het niet was wat je verwachtte. Dan is het jouw verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat het verhaal waarheidsgetrouw is. Het belangrijkste advies van Jenn en Tim aan klanten die fotografen inhuren voor dit soort werk is: “betrek de fotograaf in een vroeg stadium bij het proces en laat hem of haar een directe band hebben met de gefotografeerde persoon.”
Er zijn ook gevallen waarin fotografen het onderwerp wat ruimte moeten geven. Of het nu gaat om het fotograferen van een redactioneel artikel of een commercieel project, een ervaren fotograaf kan anticiperen op wat er kan gebeuren en “de ruimte lezen”. Jenn legt uit:
Soms weet je gewoon dat dit moment niet gefotografeerd moet worden, dit moment moet je beleven, en het zal later een betere foto opleveren. Er zijn ook momenten dat je weet dat dit moment maar één keer zal gebeuren.
Jenn noemde als voorbeeld dat ze in de enige abortuskliniek in North Dakota was op de dag dat Roe v. Wade werd vernietigd. Ze wist niet wat er zou gebeuren, maar ze moest anticiperen op wat er zou kunnen gebeuren, en van tevoren communiceren met het personeel.
Dit gaat terug naar het eerdere punt van Jenn en Tim. Vraag om toestemming tijdens elke stap van het proces omdat je misschien snel moet handelen. “Leg uit dat je weet wat ze doormaken en als je je er op een gegeven moment niet meer prettig bij voelt, kun je stoppen. Als fotograaf moet je weten wanneer je moet stoppen,” zei Jenn.
Vertrouwen krijg je als je meer van dit soort werk doet.
Om met succes je brood te verdienen als fotograaf, moet je in staat zijn manieren te vinden om de vaardigheden en kennis van je specialiteiten op verschillende manieren toe te passen in commerciële en redactionele fotografie. Ackerman + Gruber zijn daar een goed voorbeeld van. Op de vraag hoe de vergoeding voor sociale documentaire projecten eruitziet, legde Jenn uit dat die in het middensegment ligt. Het kan gaan van $800 tot $4.000, maar langetermijnprojecten kunnen lonend zijn. Tim deelde:
Financieel kun je veel meer geld verdienen met reclamewerk, maar wij vinden dit soort werk veel lonender. We kunnen nog steeds comfortabel rondkomen terwijl we ons creatief en emotioneel meer tevreden voelen, en verbonden met mensen.
Overwegingen bij het starten van een sociaal documentair project
Veel fotojournalisten zullen zich op enig moment in hun carrière bezighouden met het genre van de sociale documentaire. Benader deze projecten met grote bedachtzaamheid en zorg – zowel voor de onderwerpen als voor de fotograaf. Er zijn verschillende overwegingen waarmee je rekening moet houden als je aan dit soort projecten begint:
Doe je huiswerk
Gezien de onderwerpen waar de sociale documentaire zich voor leent, zal het verhaal waarschijnlijk gaan over kwetsbare bevolkingsgroepen of gevoelige onderwerpen. Zorg ervoor dat je de ins en outs van het onderwerp kent. Houd ook rekening met eventuele machtsverschillen, vooral tussen fotograaf en onderwerp. Fotojournalisten zijn het aan hun onderwerpen verplicht hun verhaal op verantwoorde wijze te vertellen.
Houd ethiek hoog in het vaandel
Overal ter wereld zijn er belangrijke, hartverscheurende situaties en sociale documentaires kunnen daar een licht op werpen. De mensen op die beelden hebben echter een leven buiten de lens. Fotografen moeten er zeker van zijn dat ze de juiste foto nemen, niet alleen degene die “werkt”. Wat betekent dat?
- Vermijd de visuele verhalen van “wij” en “zij”.
- Vermijd paternalistische/bevorderende benaderingen
- Focus op gemeenschappelijke menselijkheid
- Focus op de empowerment van de subjecten en het vergemakkelijken van hun agency
- Probeer generalisaties te vermijden door specifieke details in de bijschriften op te nemen
- Vergeet niet dat het publiek een beeld kan opvatten als representatie van een hele sociale groep.
Zorg goed voor jezelf
Zoals de New Yorkse fotograaf Ben Norman zegt,
De fotograaf heeft een enorme verantwoordelijkheid om zo aanwezig mogelijk te zijn. Dat betekent dat ze voor zichzelf moeten zorgen voordat ze aan de opdracht beginnen, zodat al hun aandacht bij het werk is.
Een project van deze aard (omgaan met vaak gevoelige maatschappelijke kwesties) vereist gezamenlijke mentale en emotionele energie. Slordigheid doet geen recht aan het verhaal of het onderwerp.
Als je een nieuwe fotograaf bent of je bent geïnteresseerd in sociale documentaire projecten, bedenk dan dat dit soort projecten, hoe lonend ook, vaak zijn tol eist. “Sociale documentaire fotografie is niet glamoureus. Sommige opdrachten kunnen fysiek, mentaal en emotioneel slopend zijn,” zegt George.
Over de auteur
Stephanie Avilés is een marketing professional uit Philadelphia. Ze is teamlid bij het kunstproductiebureau Wonderful Machine, waar ze samenwerkingsverbanden opzet en onderhoudt met publicaties, journalisten en professionele organisaties. Maar daarnaast is ze ook schrijver en levert ze bijdragen aan de blog van dit bureau. U kunt meer van haar artikelen hier lezen en met haar in contact komen via LinkedIn.